سرمایه گذاران پس از آنکه طرح های ورودیشان مورد تائید اولیه قرار گرفت (معمولا بعد از جلسه پیچ دک و فنی) وارد مرحله دودلیجنس میشوند. در واقع با این اینکار میخواهند تمام جوانب یک استارتاپ را مورد ارزیابی قرار دهند و ادعای کارافرینان را راستی آزمایی کنند.
نکته مهم آن است که هر سرمایه گذار بر اساس استراتژی های سازمان و اهداف خود برای ورود به کسب و کارها، یک یا چند مورد از موارد زیر برایش مهم تر میباشد و بر روی آن موارد عمیقتر میشود.همچنین اگر دنبال جذب سرمایه گذار هستید با ما همراه باشید.
موارد مورد بررسی عبارتند از:
1.تحلیل تیم: شامل ارزیابی هسته اصلی تیم، سوابق کاری و تحصیلی، نقش افراد در تیم، ترکیب سهامداری و تعداد سهامداران، ممارست و وقت گذاشتن کارآفرینان بر روی استارتاپ، میانگین سنی تیم، آیا کسب و کار خانوادگی است یا خیر، میزان تکمیل بودن تیم، ویژگی های مدیرعامل و توانایی مدیریتی وی، گاهی هم یک سری تست ها به وسیله منابع انسانی و یا توسط خارج سازمان انجام میشود مانند تست های ارزش های شخصیتی یا تیپ شخصیتی و.....
2.تحلیل حقوقی: شرکت ثبت شده است یا خیر، مشکلات حقوقی و مالیاتی، در گذشته چه KPI هایی برای تیم گذاشته شده و آیا توانسته اند به آنها برسند و یا خیر، میزان وام و اقساط معوقه، قرارداد بین کارآفرینان و بین تیم و سرمایه گذاران گذشته و...
3.ارزیابی مدل کسب و کار: میزان واقعی بودن نیاز شناسایی شده، میزان درستی راه حل انتخاب شده، ویژگی های محصول، طول عمر محصول، مراحل ارائه خدمات، ویژگی های بازار هدف، تمایز ارزش خلق شده، مدل های درآمدی کسب و کار، قیمت گذاری و بهای تمام شده، برنامه های دقیق فروش، کانال توزیع و ارتباط با مشتری، استراتژی های بازاریابی و فروش، برنامه ها و ابزار مارکتینگ، میزان CAC، برنامه های بین الملل، شرکای کلیدی، برنامه های توسعه ای و....
4.تحلیل بازار و فضای رقابتی: در این قسمت اندازه بازار شامل TAM,SAM,SOMمحاسبه میشود، میزان رشد بازار و رقبا و بنچ مارک ها مورد بررسی کامل قرار میگیرند
5.ارزیابی فنی: میزان پیشرفت محصول، وجود نیروی کار در بازار برای استفاده از تکنولوژی ارائه شده، تکنولوژی های جایگزین، طول عمر تکنولوژی، میزان تاثیر فرد فنی تیم در بقای کسب و کار و....
6.گذشته کسب و کار (هم مالی و هم غیر مالی): درآمدها و هزینه های ماهانه و فصلی، میزان سود، میزان دارایی و بدهی ها از ابتدای فعالیت، تعداد کاربران، میزان رشد مشتریان، نرخ تبدیل یا Conversion Rate، تعداد کاربران active و....
7.تحلیل مالی ( projection) : منطقی بودن پروجکشن نسبت به دیتای هیستوریکال، منطبق بودن درآمد پیش بینی شده با اندازه بازار محاسبه شده، منطقی بودن سرمایه مورد نیاز و همخوانی با هزینه ها و....
8.ارزشگذاری: معمولا تیم سرمایه گذاری خود براساس پیش بینی مالی اصلاح شده با استفاده از روش های مختلف ارزشگذاری را انجام میدهد ولی اینکه خود تیم هم ارزشگذاری منطقی انجام داده باشد، مسیر مذاکره را میتواند تسهیل کند.
9.سناریوهای exit برای سرمایه گذار : در این قسمت سرمایه گذاران با توجه به حوزه فعالیت استارتاپ بررسی میکنند که چه راه هایی برای خروج وجود دارد آیا میتوان پس از رشد استارتاپ آن را به یک مجموعه بزرگ فروخت تا در زنجیره ارزش آن مجموعه قرار بگیرد و یا احتمال دارد در راند بعدی سرمایه گذاری، vc دیگری سهام انها را بخرد و یا نوع استارتاپ به گونه ایست که احتمال خروج برای آن بسیار کم میباشد
10.SWOT : در این قسمت تمام نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت های کسب و کار که شامل ارزیابی داخلی و خارجی شرکت میشود، در قالب ماتریس سوآت آورده میشود.
11.آورده غیر نقدی سرمایه گذار و ظرفیت ها: آورده غیر نقدی شامل فضای کار، مشتریان، کمک به واردات و یا صادرات و یا قرار دادن استارتاپ در زنجیره ارزش خود و....
12. پیشنهاد نهایی: در واقع پس از بررسی تمام موارد ذکر شده، سرمایه گذار تمام ریسک ها، فرصت ها، نقاط قوت و ضعف کسب و کار را بدست می آورد و با توجه به پتانسیل ها، ظرفیت تیم های پرتفو، منتورها و نتورک های خود و.... میبیند که آیا میتواند چالش های پیش رو را بهبود بخشد و ریسک ها را مدیریت کند و به رشد استارتاپ کمک کند و یا خیر.
گاهی ریجکت شدن از سوی سرمایه گذار نامناسب (برای یک کسب و کار مشخص) میتواند بهتر از سرمایه گذاری و سد راه پیشرفت شدن و مانع حضور سرمایه گذاران مناسبتر باشد. لذا همان طور که سرمایه گذاران در انتخاب تیم بررسی بسیار انجام میدهند، کارآفرینان نیز باید در انتخاب سرمایه گذار مناسب بعنوان شریک خود محتاط باشند.برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با مجموعه ستارگان همراه باشید.
نویسنده: الهام زیبافر- کارشناس ارشد سرمایه گذاری
نظر:
نظر بدهید